Wednesday, May 1, 2024
25.3 C
Port-Vila
Wednesday, May 1, 2024
More

    2-dei Review blong Seasonal Employment Act hemi tek ples

    Department blong Leba tru long Employment Seves Unit (ESU) hemi stap long stej blong reviewem wan niu Seasonal Employment Act blong kaveremap ol fujta leba mobiliti prokram.

    Seasonal Employment Act hemi blong mekem sua se ol administratif proces blong Depatment hemi kat sam rule we protectem mo regulatem ol wok mo raet blong ol wokman mo olgeta agent insaed long ol leba mobiliti prokram. 

    Senior Polisi mo Kompliens Ofisa long Department blong Leba, Minnie Bani hemi talem se Act ia hemi nidim review from hemi 17 yia nao sins hemi establish long 2007.

    “Legislative wok hemi no wan overnight samting, proces bae hemi no fes mo las,” hemi talem.

    Hemi talem se taem evri consultation hemi finis, bae Department blong Leba hemi wok wetem Ofis blong Attorney General long saed blong drafting, once hemi finis bae niu Bill ia bae save replesem olfala Act we i stap naoia.

    “Ol mechanism we stap hemi blong mekem sua se Leba mobiliti prokram hemi safeguarded, tru long ol polisi mo bilateral negotiations.

    “Ol diskasen hemi blong strengthenem Monitoring and Compliance blong ol leba mobiliti prokram, blong wok blong ol agent, blong ensurem welfare, sapot mo proteksen blong ol woka.”

    Mrs Bani hemi talem se bae kat posibiliti blong niufala Seasonal Employment Act hemi redi long 2025.

    “Act hemi save kaveremap nomo ol administratif role blong ESU, wanem hemi save mekem olsem wan department blong lukluk long ol welfare ia.

    “Be plante taem ol challenges we i arise bae ko insaed long space blong policy yanao blong yumi wantem se ol policy outline hemi in line wetem ol nids blong woka, nids blong agent, nids blong ol receiving kauntri we yumi stap send iko long olgeta.”

    ESU hemi implementem ol Leba Mobiliti Prokram olsem Palms long Australia mo RSE long Niu Zealand.

    Wan nara impoten diskasen long taem blong review hemi blong mekem sua se niufala Act ia hemi no touchem tufala schemes blong Australia mo Niu Zealand be bae save coverem ap ol futja leba mobiliti prokram olsem hemia blong Canada.

    “Olgeta outside schemes bae mas done by Government-to-Government agreements, even though i nogat wan specific Act we hemi stopem wan agent blong recruit outside be Department blong Labour hemi wantem remindem evri wan nomo se hemi risky from i nogat protection long Government to Government dialogue.”

    Day 1 blong legislative consultation review ia, i lukim ol representative sekta oli discuss wanem bae yumi save expectem long niu Seasonal Employment Act, blong save monitorem gud ol leba mobiliti prokram insaed long Vanuatu iko long tufala sending kauntri.

    Ol patisipen oli engage bigwan long ol diskasen, oli kat ol gudfala insights long wanem ol woka oli stap fesem, ol challenges long wok environment.

    Manager blong Employment Seves Unit, Leisei Jimmy (l) mo Senior Polisi mo Komplians Ofisa, Minnie Bani (r). Foto: VBTC

    Mrs Bani hemi talem se oli wok blong identify o finemaot ol samting we i save help long policy development blong olgeta.

    “Ol wok we save happen insaed long ol spaces blong Bilateral Labour Migration Agreements (BLMA), wetem ol nara kauntri tu.”

    BLMA hemi coperesen between tufala kauntri blong mekem sua se labour migration hemi regulated folem agreement mo procedure.

    Day 2 hemi blong samarisem ol diskasen we happen long fes dei mo tu hemi end blong review mo wok blong consultation.

    Prokram covered by 3 big topics: Economic Challenges, Social Challenges and Psychosocial Challenges.

    “Plante times bae yumi faenem se wokman hemi kasem nara kauntri, hemi finem wok i had maybe hemi no understandem gud wanem wok hemi sapos blong ko mekem.

    “Maybe long tingting blong hem hemi focus long Economic benefits hemi forgetem se hemi save kat impact long social aspect blong life blem, i mekem se samtaem i save givim ol challenges lem.

    Economic challenges: exchange rates oli quiet high, overall global economy going through a hard time, after long pandemic, economy blong plante nation oli stap pick up yet so i affectem ol samting olsem foreign exchange.

    “Wokman hemi lukim se bigfala mane we hemi wok from hemi kambak i ko down lelbet, hemia i save lid iko long nara samting bakegen bae impactem laef blem.”

    Mrs Bani hemi tok moa se “yumi kat draft policy in place – Leba Mobiliti Polisi update long wanem hemi already established long 2019.”

    Kavman blong yumi tru long Ministry blong Foreign Affairs and External Trade and Ministry blong Internal Affairs oli lukluk long space ia insaed long draft policy we istap blong mekem se yumi no fokas nomo long namba we yumi sendem aot be also blong ensurem se skills hemi save remain bak tu long kauntri blong keepem economic development blong yumi tu hemi on-going.

    Hemia hemi wan bigfala tingting we tufala Ministers oli sapotem wokbaot blong Labour Mobility prokram.

    Manager blong ESU, Leisei Jimmy hemi talem se Vanuatu Kavman hemi no wok alone, hemi wok alongside Ministry of Business and Innovation in NZ, oli lukoatem gud prokram blong RSE long NZ wetem olgeta blong Department of Employment and Work Relations mo Department of Foreign Affairs and Trade in Australia.

    “Tufala nao ol bigfala Government department in Australia who looked after Palm program,” hemi talem.

    “Evri samting we yumi stap mekem long saed blong Legislative level, Governance and Strategic level, yumi toktok wetem olgeta Australia mo NZ departments ia nao”

    tMrs Jimmy hemi talem se folem olgeta challenges, “taem ol woka oli aot blong kolo Australia mo NZ, oli ko blong finem fridom ia.”

    “Challenge blong mifala hemi se yu save kam wan gudfala boy o wan gudfala gel, be the moment you step out long comfort zone blong yu, yu finem se yu fesem fridom (culture shock) so yu stat mekem ol samting we yu no sud mekem.”

    Review blong Act hemi karem sapot long International Labour Organisation, olgeta institution yanao oli helpem yumi blong yumi reviewem ol policy mo Act we i stap.

    Olgeta key stakeholders we oli tek pat long review blong Seasonal Employment Act hemi: Leba mobiliti woking grup, ol key NGOs blong ensurem kwaliti wok hemi stap ko long NZ mo Australia, Family Redi prokrams, ol Agents, Agriculture department mo ol memba blong civil society.

    Letest

    Sport

    More article

    • https://radio.vbtc.vu/radiovanuatu
    • Radio Vanuatu
    • Ol Radio Stesen
    • https://radio.vbtc.vu/paradisefm
    • Paradise FM
    • Ol Radio Stesen
    • https://radio.vbtc.vu/femmefm
    • Femme Pawa
    • Ol Radio Stesen