Ministri blong Helt hem i konfemem fo keis blong Leptospirosis long kaontri.
Sanma Pablik Helt Maneja, Vanua Sikon i talem se tu long olketa keis blong sik ia oli kamaot long Santo we Northern Provincial Hospital hem bin rikodem mo tu we Vila Central Hospital hem i bin rikodem.
Leptospirosis hem i wan infeksen we ol bebet olsem bakteria i kosem be hem i wan sik we i no hapen oltaem mo hem i save kosem wan strong fiva mo feilia blong sam impoten pat blong bodi.
“Long investikesen we hem i bin happen, mifala i bin faenemaot se ol ples we sik ia hem i bin pop aot long hem ia, hem i to do wetem hao ol pipol oli no manejem gud ol animol blong olgeta o ol hom blong olgeta mo samhao rat hem i expose long ol samting we oli yusum espeseli long kijin mekem se hem i link i ko long infeksen blong keis,” Mr Sikon i talem.
Hem i talem se sik ia Leptospirosis hem i wan sik we i link plante wetem hao yumi intarak wetem ol agent ia olsem rat, ol nara insect mo ol aotdor animol olsem pig.
Ministri blong Helt i talem se sik ia i save kamaot afta long ol hevi ren mo ol flad.
Pablik Helt Maneja ia i talem se afta long saeklon i gat fulap facta we hem i contribute long sik ia. Wan hem i dameij long ol wota sos mo dameij tu long environment blong ol aotdor animol ia olsem pig mo rat so olgeta tu oli faenem i had blong sofaef.
Hem i talem se from risen ia hem i impoten blong praktisim gudfala haejin. Ol pipol long ol komuniti ia oli mas wasem gud ol plet, spun mo ol kijin tul, wasem gud wetem sop mo klin wota o hotwota bifo yu save yusum. Wasem aot pispis blong rat long ol kijin tul ia bifo yu save yusum.
Mr Sikon i talem tu se ol pipol i mas wasem gud ol grins olsem letes, kukamba we pipol i save kakae row nomo.
Hem i talem se oli stap kontinu blong monitarem siknes ia espeseli long ol eria we sik ia i pop aot long hem.
Vanuatu hem i bin gat sam keis blong sik ia bifo. Sik ia hem i save pas long wan man we i kasem sik i ko long narafala sapos sikman ia hem i no wasem gud han bifo i tajem wan narafala man.
Hem i talem se eni age grup nomo i save kasem sik ia mbe i gat meresin blong tritim sik ia.