Wan foma Politician mo wan Founding Papa blong Vanuatu Independence i talem se Vanuatu i mas trenem ol human risos blong hem blong stop dipen long help we i kam aotside.
Sethy Regenvanu, i talem se Vanuatu hemi wan Independent nason mo hemi i nosave stanap long own tu fit blong hem, sapos hemi kontinu blong stap dipen mo karem aid ovasi.
Hem i talem se hem i impoten tumas blong edukatem human risos blong kaontri olsem trenem ol pipol blong oli save yusum skills we oli kat long divelopmen.
“Ol divelopmen long saed blong human risos, natural risos olsem graon blong yusum long prodaktiv sekta mo manejem long wei we yumi save produs long full kapasiti blong kat comoditi mo save trade wetem,” Mr Regenvanu i talem.
“Blong karem aid tumas aotsaed hemi no gud, mbe yumi stap lanem ol niufala skill olsem plante long ol Ni-Vanuatu, oli ko wok ovasi anda long Seasonal Workers Program mo mi bilif se plante i stap karem i kambak ol niufala save mo skill.
“Mo ol skill mo save ia nao, yumi save yusum blong wok long graon we yumi kat i stap, so yumi kat kapasiti we i stap ,mbe yumi nid blong trenem yumi mo steij ia yumi no kasem yet.”
Mr Regenvanu i talem se blong stanap strong long tu fit, politikli mo ekonomikli hemi wan mas blong divelopem ol risos from graon i rij.
Hemi no minim se bae Vanuatu i no trade wetem ol narafala kaontri, hemi mas kontinu blong trade from hemi pat blong World Trade Organization.
“Long Vanuatu, wan man hemi self-reliant we i minim se hemi live long vilij laef blong plante yia mo dipen plante long sabsistens economi, olsem growem own karen mo dipen long hem,” Mr Regenvanu i talem.
“Mbe olsem wan nesen, hemi stil wan long wei yet blong ko blong trenem kaontri blong stanap hem wan blong kam self-reliant.”
Prime Minister blong Vanuatu, Bob Loughman, i bin anaonsem long Independence dei, se bae Kavman i plan blong involvem ol Seasonal wokman blong Vanuatu we oli stap wok ovasi blong pat long Agrikalja sekta.