Palemen i sidaon tede blong namba 5 ekstrodineri sesen. Hon. Charlot Salwai i bin elekted olsem Praem Minista blong Vanuatu.
VBTC i bin mekem apdeit long ples ia:
7pm: Hemia hemi end blong ol laef apdeit blong yumi. Tankiu tumas blong folem mifala. Yu save luk long VBTC Nius long Facebook mo TBV tede naet blong moa storian.
6.55pm: Hon. Salwai i talem lo VBTC se hemi “unfortunate” se foma Gavman oli wokaot long jamba tede. Hemi talem tankiu long ol memba blong foma Gavman we oli stap insaed long Palemen bagegen from Gavman i gat 29 MP naoia.
6.45pm: Hon. Salwai i talem lo VBTC se hemi wantem adresem political instabiliti. Hemi talem se hemi wan isu we i gat nasional interest.
“From yumi vulnerable finis lo ol natural disaster we yumi no kontrolem, but political instabiliti emi ol man-made disaster,” hemi talem.
“Mifala ol MP we i mekem, so sapos mifala i no save solvem, ting se yumi mas legislate blo hem, mas mekem ol laws mo adresem isu ia blo political instabiliti.”
6.35pm: Niuli appointed Praem Minista, Hon. Charlot Salwai i talem lo VBTC se bae oli mekem desisen blong Deputi Praem Minista long tumoro. Hemi talem se i gat 2 candidates blong posisen ia: Hon. Ralph Regenvanu mo Hon. Matai Seremiah.
Hemi talem se Gavman bae i putum aot wan plan blong hem long nekis 2 wik.
5.51pm: Praem Minister Hon. Charlot Salwai i stap mekem wan toktok wetem VBTC. Yu save luk lo intaviu lo VBTC Facebook pej (intaviu i startem long 48 min).
5.40pm: Hon. Mako Mahe i bin appointim olsem Minista blong Internal Affairs.
5.37pm: Hon. Christopher Emele i bin appointim olsem Minista blong Education mo Training Services.
5.35pm: Hon. Tomker Netvunei i bin appointim olsem Minista blong Youth Development mo Sport.
5.31pm: Hon. John William Timakata i bin appointim olsem Minista blong Lands mo Natural Resources.
5.27pm: Hon. Anatole Hymak i bin appointim olsem Minista blong Tourism, Trade mo Commerce.
5.24pm: Hon. John Amos i bin appointim olsem Minista blong Justice mo Community Services.
5.22pm: Hon. John Still Tari Qetu i bin appointim olsem Minista blong Health.
5.18pm: Hon. Nako Natuman i bin appointim olsem Minista blong Agriculture, Livestock, Forestry mo Fisheries.
5.15pm: Hon. Don Ken i bin appointim olsem Minista blong Infrastructure mo Public Utilities.
5.14pm: Hon. Matai Seremiah i bin appointim olsem Minista blong Foreign Affairs.
5.10pm: Hon. John Salong i bin appointim olsem Minista blong Finance mo Economic Management.
5.07pm: Hon. Ralph Regenvanu i bin appointim olsem Minista blong Climate Change, Adaptation, Meteorology, Geo Hazards, Environment, Energy mo Disaster.
4.55pm: I stap preparem blong appointim nui minista long Tut blong Pig.
4.50pm: Praem Minista Hon. Charlot Salwai i bin gritim ol diplomat blong nara kantri includum Japan, France, United Kingdom, New Zealand, Australia and China.
4.23pm: Spika blong Palemen hemi bin mekem wan urgent aplikasen long kot.
Hemi i askem kot blong punisim Hon. Justin Ngwele mo Hon. Sato Kilman blong kontempt blong kot.
Long tede moning, Kot blong Apil i makem wan stay oda long desisen blong Suprim Kot, mo se Hon. Bruno Leingkone i stap wan Memba blong Palemen.
Urgent aplikasen i talem se Hon. Kilman i bin askem Hon. Ngwele long writim wan leta long Spika we hemi talem se sapos Palemen i sidaon tede, bae hemi i gat kontempt blong oda ia.
Aplikasen i talem se leta ia emi wan ‘misrepresentation’ long oda blong kot.
3.45pm: Long ofisal speech blong niufala elekted Praem Minista blong Repablik blong Vanuatu, Hon. Charlot Salwai hemi kam blo talem tok sori iko long ol pipol blong Vanuatu long behalf blong ol memba blong Palemen folem political situation we oli kosem weh i lukim i kosem tension lo ol pipol.
Hemi talem tok tankio iko long olgeta gavman we iko finis long ol wok weh oli mekem mo blong trastem hem blong hemi lidim gavman ia.
Wan long ol main responsibiliti blo gavman we hemi lidim naoia hemi blong addresem ol political instability situation we i stap happen naoia long kantri.
New PM i appeal iko long ol memba blo palemen blo tekem political instability seriously and now ia kat bill blo hem i stap vinis blong oli passem.
PM i announcem seh gavman hemi assurum pablik seh kavman weh bae i lidim bae i establisim ol plan blong addressem ol issues olsem blong inomo happen mo focus long Nasenal Sustainable Development Plan (NSDP) we hemi pipols plan 2030.
3.31pm: Ol diplomat blong nara kantri i stap kam long Palemen.
3.37pm: Niu Praem Minista Hon. Charlot Salwai i stap mekem wan toktok insaed long jamba.
3.26pm: Oli returnem trak blong Praem Minista blong niu Praem Minista.
3:12pm: Hon. Charlot Salwai Tabimasmas i bin elekted olsem Praem Minista blong Vanuatu. Hemi i gat 29 vot.
3.10pm: I kat tight securiti long Palemen naoia while voting i stap go head insaed long Palemen jamba. Police mo Mobile Force oli no allowem any public blong enterem compound blong Palemen.
3.08pm: Palemen i stap kaontem vot blong Praem Minista.
2.37pm: Voting hemi stat blong eleksen Hon. Charlot Salwai we hemi onli candidate from position blong Praem Minista.
2.33pm: MP Samson Samsen hemi decline blong kam wan scrutineer mo MP Julia King hemi acceptem nominesen blong hemi tekem responsibiliti ia wetem MP Jeam P Tama.
2.29pm: Foma praem Minista Ishmael Kalsakau i nominetem Hon. Charlot Salwai olsem candidate blong Praem Minista position.
2.28pm: 27 MPs i sapotem mosen blong remuvum Praem Minista Hon Sato Kilman Livtunvanu. Ino gat Gavman hemi present.
2.20pm: Lida blong Oposisen Hon. Chalot Salwai hemi presentem mosen blong i no gat trast agensem Praem Minista Sato Kilman Livtunvanu.
2.13pm: Majoriti blong memba blong Palemen i wokaot from oli no agree blong ruling blong Spika blong Motion hemi tabled.
2.00pm: Palemen i stat bagegen.
1.50pm: Memba blong Palemen i stap kam long Palemen bagegen blong risium blong namba 5 ekstrodineri sesen.
10.30am: Kot blong Apil i putum aot wan oda long tedei moning. Hemi talem se Hon. Bruno Leingkone i stap long Memba blong Ambrym long Palemen mo hemi save vot mo Palemen i mas includem vot blong hem insaed long jamba.
9.05am: Spika i askem blong clarification from desisen blong yestedei hemi putum tu long questen bagegen calling blong namba 5 ekstrodineri sesen ia we 26 nomo i saen.
Constitution i talem se majoriti blong memba save rekwestem wan ekstrodineri sesen.
Taem wea Palemen i gat 51 memba i nidim 26 signature nomo, be taem we Palemen i gat 52 memba i nidim 27 signature.
Wan long olgeta legal representative blong Hon. Leingkone i talem long VBTC News long yestedei se sapos Palemen hemi gohed tede bae olgeta i save lonsem wan Constitutional kes blong jalensem calling ia.
8:59am: Folem sekuriti blong Palemen, publik i no allowem blong go insaed.
8:52am: Spika i saspendem Palemen kasam 2pm tede. Spika bae is askem blong clarification blong oda blong Kot blong Apil long yestedei.
8:51am: Gavman i got 23 naoia.
8.35am: Oposisen i stap long jamba mo oli gat 26 naoia.
8.15am: Yestedei, Kot blong Apil i bin givim wan stay oda long desisen blong spika blong Palemen we i talem se jea blong President blong National United Party, Bruno Leingkone, i vacant.
Kot bae i haem apil blong Hon. Leingkone long Novemba.
Lawya we i representem Hon. Leingkone, Peter Dunning KC, i bin talem long kot se Hon Leingkone bae hemi save vot long Palemen tede.
Wetem desisen ia i minim se igat 52 memba blong palemen mo bae absolute majoriti hemi 27.
Oposisen i nidim absolute majoriti long winem mosen belong i no gat trast.
7.45am: Memba blong Kavman i stap kam long Palemen.
7.30am: Memba blong Oposisen i stap long Palemen.