Thursday, April 24, 2025
24.8 C
Port-Vila
Thursday, April 24, 2025
More
    Thursday, April 24, 2025

    Joinem Union blong faet from raet-Ephraim Kalsakau

    Strong kol i kamaot long wik ia blong ol woka i hip joinem union blong save help faetem ol isu we oli fesem long wok.

    General Secretary blong Vanuatu Trade Union Combine, Ephraim Kalsakau i talem long VBTC Nius long Thursday.

    Mr Kalsakau i talem se i kat wan agrimen wetem niu Kavman blong mekem ol jenis long loa blong sapotem 80% blong wokfos long nation.

    Hemia i folem sam alegation komplen blong ol woka se oli no pem Vanuatu National Providen Fund, oli wok had mbe mani i smol, taem oli ko leit long wok long ol shop boss i katem pei, taem oli no wok from oli kat risen be stil pei i kat mo oli no pem gud spel blong olgeta.

    Mr Kalsakau i talem se oli bin trae hard blong 40 yia be hemi glad we bae oli wok wetem kavman blong tete.

    “For example long Vanuatu, loa i talem se taem ol woka oli joinem union mbe i no kasem haf blong ol namba we oli join bae union i nosave negociate from ol beta term mo kondisen,”Mr Kalsakau i talem.

    “So long Australia i nogat kaen rul olsem mbe hemi wan principal. Sapos we yumi 500 i wok long wan farm mo 10 i join bae union i ko mitim boss, mo boss i se yu representem hu? So hemia nao yumi stap askem ol woka blong joinem from bae hu i mitim boss mo negociate long term mo kondisen blong wok.

    Mr Kalsakau i talem se taem Vanuatu i disaed blong kam independent, unions oli no stap long kaontri.

    “So i tekem tri yia afta nao ol legislation i pas long 1983; Taem ia mifala evri wan i bongapo long wok blong union koko mifala i jes faenem aot se kavman blong Vanuatu i pasem loa blong England long 18100. Nao sapos ol apu blong yumi i bin ko stap slave long Queensland long taem ia mbe i minim se yumi i stap folem semak kaen loa ia. Ol loa ia oli no rikognaesem(luksave) ol woka long sense se bae oli patisipeit long developmen. So mifala i trae had blong 40 yia

    “Fotunaetly long Mifala, mifala i kat wan dil wetem current prime Minister blong strengtem ol loop hole ia long loa blong yumi so jkavman blong vanuatu i mas luksave se sapos 80% blong kaontri ia hemi wokfos then hemi nid blong recognise mo provide loa we i helpem 80% blong nation.

    “Seken Yumi ko joinem WHO(World Health Organisation), UNESCO mo wanem kaen mbe ILO(International Labour Organisation) Vanuatu i no wantem join koko kasem 2006. Mbe long ILO ia nao bae yumi recognisem Labour fos blong yumi,

    “I minim se yu kat loa i stap, sapos we 50 woka blong Au Bon Marche oli joinem union then hemi save negociate blong jensem ol term mo kondisen blong taem oli saen, then yumi adem ap loa ia nao. Hemi pat blong loa blong i kat beta term mo kondisen.

    “Olsem loa blong 1800 ia, sapos i kat 400 woka long Au Bon marche,201 i mas join blong ko negociate sapos i ko daon union bae i nosave. Olsem ol boss oli save loa so bae oli talem se mbe i nogat namba yu kam blong mekem wanem?

    “Long Japan, yu no nid blong regista long union, yu fomem nomo yu ko mitim boss so yumi jus blong karem ol loa we blong helpem ol boss mbe i no blong helpem ol woka.

    ‘Fes mo fo most i nogat wan institution long wol we i ron trade union muvmen taem yu tokbaot democracy, hemi stap long woka blong join so mifala i bin stap organise be folem COVID ia yumi stap kwaet mbe long niu yia bae mifala i ko raon bakegen nao blong tokbaot union. Bae yumi nosave fosem eni wan blong join bae hem mas desaed blong join.Mo taem hemi join of course mifala i ranem union ia witaot help blong boss, kavman mo hu . So sapos yu luk ol samting i kranke long plesia i min se membasip i drop mo mifala i dipen nm long fi blong memba. So i kat wan fi blong oli pem blong mekem se ofis i ron i save helpem yu long taem we yu kat nid.  i no kaen we yu harem olbaot taem yu trabol nao yu kam lukaot yu. fren hu ia i mekem se union ia i laef i stap so bae i kat toktok blong yu help blong hemi helpem yu.”

    Mr Kalsakau i talem se famous strike blong VBTC long September 11 2021 i ko kasem court blong Appeal mo karen prime minista nao i winim.

    Hemi talem se i kat fulap individual kes we oli winim we bae hemi nosave talemaot.

    VBTC i bin winim kes long Appeal court long May 2002. Mo ol staff i bin spendem seven manis aotsaed.

    “Union i stap sapos yu no wantem joinem Union bae hemi nosave helpem yu mo yu sud kat proteksen long loa blong dil wetem ol isu blong yu,” Mr Kalsakau i talem.

    Video series

    spot_img

    Must Read

    • https://radio.vbtc.vu/radiovanuatu
    • Radio Vanuatu
    • Radio Stations
    • https://radio.vbtc.vu/paradisefm
    • Paradise FM
    • Radio Stations
    • https://radio.vbtc.vu/femmefm
    • Femme Pawa
    • Radio Stations