Vanuatu Tijas Union hemi fes wan blong rijista olsem wan trade union mo ol aksen blong olgeta hemi olsem wan light igo long ol nara grup blong ol woka.
Foma Secretary blong Vanuatu National Wokas Union, Ephraim Kalsakau hemi talem toktok ia taem hemi toktok wetem VBTC Nius tete morning folem straek blong ol tija.
Folem indastrial starek weh Vanuatu Tijas Union i stap long hem naoia, Mr Kalsakau hemi bin tokbaot smol histori blong union long kaontri weh i soem seh VTU hemi stap olsem long wan lida blong ol Trade Union long kaontri.
Mr Kalsakau weh hemi stap olsem most senior Trade Unionist long kaontri hemi talem tu seh nomata weh namba blong VTU hemi grow bigwan, efek or pawa blong straek hemi depen long impotans blong seves weh ol memba oli provaedem.
“Taem yu lidim union u mas stegem strength (pawa) blong yu,” Mr Kalsakau i talem.
“Of course namba hemi wan samting, beh samtaem namba hemi no impoten, beh samtaem hemi to do wetem essentiality (impotens) blong seves weh yu stap providem.
“So bae yu save tekem aksen weh efek blong hem hemi strong.
“So taem yu gobak long straek blong ol tijas long 1984 yumi nogat tumas namba beh long taem ia yumi jes kasem independent nomo mo efek (pawa) blong straek hemi mo strong from hemi wan niu samting.
“Ol tija tu oli gat pawa naoia, blong bae u replacem 3000 tija ova naet hemi imposibol.”
Foma memba blong parliamen ia hemi talem seh i gat rod i stap weh law hemi provaidem blong Gavman i save toktok wetem Union blong ol Tija blong adresem ol klem blong olgeta.
“Mi bilif she bae ol tija oli redi blong nekosiet wetem gavman, nomata long namas billion weh oli klemem beh olio l Ni-Vanuatu ia.
“Bae yumi no save klemem 1/3 blong amaont ia from spos u boss bae u kam bae u save agri wetem.
“Bae mi mas klemem strem amaont blong bae yumi save kam long tebol blong nekosiet.”
Long las toktok blon hemi, Mr Kalsakau hemi talem seh nomata weh VTU hemi folem gud process long aksen blong hem, hemi apil long ol pati weh oli involv blong mas sotemaot isu ia blong katem daon sosol efek blong aksen ia.
“Hemia hem wan samting weh ol union lida oli mas wajem gud blong traem sotemaot isu kwit so that sosol impak blong hemi i no plei long indastriel impak,” Mr Kalsakau hemi talem.
Long view blong hem long aksen blong VTU, olfala unionist ia hemi talem seh ol tija oli gat raet blong tekem aksen olsem indastrial straek weh hemi stap gohed naoia from oli bin folem evri process blong hem.